برترین‌ها- آرمان رمضانی: در این مقاله قرار است همراه هم نگاهی بیندازیم به یکی از رویاهای بزرگ ایلان ماسک و ببینیم این مرد بسیار ثروتمند و قدرتمند چگونه قرار است به این رویا لباس واقعیت بپوشاند. درباره سرمایه‌گذاری 20 میلیارد دلاری ماسک برای وصل کردن دو ابرشهر مهم دنیا یعنی نیویورک و لندن از طریق یک قطار هایپرلوپ حرف می‌زنیم. ایده‌ای که در صورت اجرایی شدن قرار است مسافران را بین این دو شهر در کمتر از یک ساعت جابجا کند.
یک رویای چند صد ساله
راستش ایده وصل کردن لندن و نیویورک ایده‌ای جدید نیست. مهندسان و رویاپردازان حالا دهه‌هاست که به دنبال راه‌هایی عملی برای این ایده می‌گردند. بین این دو ابرشهر دنیا نزدیک به 5 هزار کیلومتر فاصله است و بدون شک پروژه‌ای که باعث پیمودن چنین مسافتی در زمانی کمتر از یک ساعت شود به یک نماد برای ابرپروژه‌های دنیای امروز تبدیل خواهد شد.
با وجود دلچسب بودن تصور چنین پروژه‌ای و البته با وجود تمام منافع ریز و درشت اتصال نیویورک و لندن، بسیاری از کارشناسان واقع‌گرای دنیا هنوز به عملی شدن آن مطمئن نیستند. چنین کارشناسانی هزینه نجومی چنین ابر پروژه‌ای را در کنار چالش‌های تکنیکی و اساسا کاربردی بودن این پروژه، از مهم‌ترین موانع ممکن شدن آن می‌دانند. با این وجود پیشرفت‌های اخیر بشر در زمینه ساخت تونل‌های خلاء(Vaccum Tube) و تکنولوژی هایپرلوپ باعث شده بسیاری دوباره درباره این پروژه رویاپردازی کنند.
۵ هزار کیلومتر در ۵۴ دقیقه
بد نیست بدانید در حال حاضر یک مسافر برای پرواز بین دو شهر نیویورک و لندن باید دستکم 8 ساعت را در هواپیما بگذراند و این عدد زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم همین مسافر در صورت ساخت خط قطار هایپرلوپ در زیر اقیانوس اطلس، قادر خواهد بود این مسافت 5 هزار کیلومتر را در زمانی نزدیک به 54 دقیقه طی کند.
تفاوت معنادار زمان به مقصد رسیدن قطار هایپرلوپ در مقایسه با هواپیما به ویژگی اصلی این تکنولوژی یعنی حرکت قطار در محیطی شبیه به خلاء بازمی‌گردد. درحقیقت هیچ مقاومت هوایی وجود ندارد و به همین دلیل قطارهای هایپرلوپ قار خواهند بود به سرعتی نزدیک به 3 هزار مایل در ساعت یا 4830 کیلومتر بر ساعت برسند. سرعتی که شاید هنوز برای مغز ما غیرواقعی به نظر برسد.
هزینه‌ای برابر با تولید ناخالص داخلی آمریکا
نکته مهم اما تقریبا مانند همیشه هزینه یاشاید بهتر باشد بگوییم ابرهزینه ساخت چنین تونلی در زیر اقیانوس اطلس است. هزینه حفر و ساخت چنین تونلی در زیر اقیانوس در حدود 20 تریلیون دلار(20 هزار میلیارد دلار) تخمین زده می‌شود. این عدد زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم تولید ناخالص ملی ایالات متحده آمریکا در سال تنها اندکی بیش از این عدد(27 تریلیون دلار) می‌باشد. احتمالا به خاطر همین هزینه عجیب و غریب است که ایده‌پردازان به سراغ راه‌های جایگزین(به جای حفر تونل در کف اقیانوس اطلس) رفته‌اند. راه‌هایی مانند ساخت تونل در سطح کف اقیانوس(به جای زیر کف اقیانوس) و یا استفاده از تونل‌های شناور از جمله این راه‌های جایگزین هستند.
و ایلان ماسک وارد می‌شود
ایلان ماسک، کارآفرین میلیاردر و بنیان‌گذار و سرمایه‌گذار اصلی شرکت ساخت و ساز بورینگ(The Boring Company) علاقه فراوانی به تکنولوژی هایپرلوپ دارد. ایلان ماسک در سال 2013 ایده استفاده از تکنولوژی هایپرلوپ و بهره بردن از کپسول‌هایی با سرعت فراتر از سرعت صوت در محیطی با فشار بسیار کم را بهترین جایگزین سیستم حمل و نقل فعلی توصیف کرد.
ایلان ماسک همچنین در مصاحبه‌ای بحث‌برانگیز مدعی شد که او و شرکتش می‌توانند چنین تونلی را در زیر کف اقیانوس اطلس با هزینه‌ای نزدیک به 20 میلیارد دلار حفر کنند، هزینه‌ای نزدیک به یک هزارم هزینه تخمین زده شده اولیه. با وجود مطرح شدن چنین ادعای شجاعانه یا به نظر برخی احمقانه‌ای هنوز شک و تردیدها درباره عملی شدن چنین پروژه پیچیده و پرهزینه‌ای باقی است.
متاسفانه تکنولوژی هایپرلوپ با وجود قدمت بیش از یک قرنی در تئوری، در عمل آزمون‌های اندکی را از سر گذرانده است. برای نمونه می‌توان به پروژه ریچارد برانسون، میلیاردر و کارآفرین انگلیسی اشاره کرد. این پروژه با نام Virgin Hyperloop در سال 2020 آزموده شد و به سرعتی برابر با 160 کیلومتر بر ساعت هم رسید. سرعتی که با سرعت مورد نیاز برای پروژه اتصال نیویورک و لندن بسیار فاصله دارد.
در دیگر نمونه‌ها می‌توان به پروژه احداث شده در کشور سوئیس اشاره کرد. جایی که در نهایت وسیله نقلیه مورد استفاده در تکنولوژی هایپرلوپ موفق شد مسافت 12 کیلومتری را با سرعت ناچیز 40 کیلومتر بر ساعت بپیماید. کشورهایی مانند هندوستان و مکزیک هم برای به کارگیری این تکنولوژی در سیستم حمل و نقل عمومی تلاش‌هایی کرده‌اند اما نتیجه با تئوری مورد نیاز برای پروژه اتصال نیویورک و لندن فاصله‌ای فراوان دارد.
نکته مهم بعدی زمان قابل توجه برای ساخت و احداث تونل‌هایی با مسافت‌هایی طولانی است. تجربه ثابت کرده بشر هنوز برای به پایان رساندنِ موفق چنین پروژه‌هایی به زمان و منابع تقریبا نامحدود نیاز دارد. برای نمونه می‌شود به پروژه تونل چنل(Channel Tunnel) اشاره کرد. تونلی که بریتانیا را به فرانسه متصل کرده است. این تونلِ تقریبا 50 کیلومتری برای احداث به زمانی نزدیک به 6 سال احتیاج داشت. کارشناسان با مقایسه تفاوت قابل توجه مسافت و پیچیدگی حفر تونل چنل و تونلی که برای اتصال نیویورک و لندن لازم است، زمان ساخت تونل مورد نظر ایلان ماسک را نزدیک به 700 سال توصیف کرده‌اند.
اما تکنولوژی هایپرلوپ دقیقا چیست؟
احتمالا مهم‌ترین جنبه و البته ویژگی این تکنولوژی در حرکت در محیطی شبیه به خلاء و تقریبا به صفر رساندن مقاومت هوا نهفته است، ویژگی که دلیل اصلی سرعت بسیار بالای وسایل مختلف نقلیه در تونل‌های هایپرلوپ است. البته سرعت بسیار بالا تنها خصوصیت متفاوت و مثبت تکنولوژی هایپر لوپ نیست و کارشناسان و مهندسان کاهش قابل توجه مصرف سوخت (با بهره‌وری بسیار بالاتر) و آلودگی و آسیب‌های بسیار کمتر به محیط زیست را از برتری‌های این تکنولوژی نسبت به مهم‌ترین رقیب یعنی هواپیما می‌دانند. قطارهای با تکنولوژی هایپرلوپ گازهای گلخانه‌ای بسیار کمتری تولید می‌کنند و می‌توانند از سوخت‌های غیرفسیلی و قابل جایگزینی هم استفاده کنند.
با وجود صحبت‌های جسورانه ایلان ماسک، بسیاری از کاشناسان عملی شدن چنین پروژه‌ای را با توجه به پیچیدگی‌های سیاسی و اقتصادی اگر نه غیرممکن بلکه بسیار سخت می‌دانند. برای نمونه کارشناس روزنامه نیویورک تایمز پروژه اتصال نیویورک و لندن را نه یک پروژه عملی و موثر در زندگی مردم بلکه یک پروژه سمبلیک و درحقیقت رویایی مربوط به آینده می‌داند، اما آیا تمام موفقیت‌های بشر در زمینه مهندسی در زمانی یک رویای مربوط به آینده نبوده است؟
رویایی جاه‌طلبانه مربوط به آینده
این دقیقا پاسخی است که ایلان ماسک به کارشناسان و منتقدان داده است. او می‌گوید تقریبا تمام دستاوردهای بزرگ بشر روزی یک پروژه جاه‌طلبانه محسوب می‌شده است. او اعتقاد دارد صرف نظر از عملی شدن پروژه اتصال نیویورک به لندن از طریق تونل‌های هایپرلوپ، مطرح شدن چنین ایده‌ای می‌تواند مرزهای بشر در مباحثی چون مهندسی و حمل و نقل را جابجا کند. ایلان ماسک واکنشش به تخمین 20 تریلیون دلاری دِیلی لاود برای هزینه چنین پروژه‌ای و ادعای ساخت آن با یک هزارم این هزینه را یک پروژه جاه‌طلبانه می‌داند.
