کاهش خواب عمیق؛ زنگ خطری جدی برای افزایش خطر زوال عقل در سالمندی
پژوهشی جدید نشان می‌دهد که کاهش تنها یک درصد از «خواب موج‌آهسته» یا خواب عمیق در افراد بالای ۶۰ سال، می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را به طور چشمگیری افزایش دهد. این یافته‌ها بر اهمیت حیاتی حفظ کیفیت خواب برای سلامت مغز در دوران سالمندی تاکید دارد و خواب عمیق را به عنوان یک عامل قابل تغییر در پیشگیری از بیماری‌های شناختی مطرح می‌کند.
به گزارش شهریور؛ بر اساس یافته‌های یک پژوهش جدید که جزئیات آن توسط العربیه فارسی منتشر شده است، کاهش «خواب موج‌آهسته» یا همان خواب عمیق، می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به زوال عقل را در افراد بالای ۶۰ سال افزایش دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که حتی کاهش سالانه تنها یک درصد از این نوع خواب، با افزایش ۲۷ درصدی احتمال ابتلا به زوال عقل و افزایش ۳۲ درصدی برای بیماری آلزایمر همراه است.
نقش حیاتی خواب موج‌آهسته در سلامت مغز خواب موج‌آهسته، مرحله سوم از چرخه ۹۰ دقیقه‌ای خواب است که حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه به طول می‌انجامد. در این مرحله، ضربان قلب، امواج مغزی و فشار خون کاهش می‌یابد. این نوع خواب، علاوه بر تقویت عضلات، استخوان‌ها و سیستم ایمنی بدن، نقش حیاتی در پاک‌سازی ضایعات متابولیک و پروتئین‌های مخرب مانند بتا-آمیلوئید از مغز ایفا می‌کند؛ پروتئین‌هایی که تجمع آن‌ها با بروز بیماری آلزایمر مرتبط است.
پژوهشگران برای انجام این مطالعه، از داده‌های ۳۴۶ شرکت‌کننده بهره بردند که در دو بازه زمانی بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ تحت آزمایش‌های خواب قرار گرفته بودند و تا سال ۲۰۱۸ از نظر ابتلا به زوال عقل رصد شدند. در طول این مدت، ۵۲ نفر از شرکت‌کنندگان دچار زوال عقل شده بودند.
عوامل مؤثر بر کاهش خواب عمیق نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میزان خواب موج‌آهسته به طور طبیعی از سن ۶۰ سالگی رو به کاهش می‌گذارد و این کاهش در بازه سنی ۷۵ تا ۸۰ سالگی مشهودتر است. علاوه بر سن، عواملی نظیر خطر ژنتیکی ابتلا به آلزایمر، بیماری‌های قلبی‌عروقی و مصرف برخی داروها نیز با کاهش عمق خواب مرتبط شناخته شده‌اند.
توصیه‌هایی برای بهبود کیفیت خواب محققان تاکید می‌کنند که خواب موج‌آهسته می‌تواند یک عامل قابل تغییر در کاهش خطر زوال عقل باشد. از این رو، حفظ کیفیت خواب با افزایش سن نه تنها به تقویت حافظه کمک می‌کند بلکه سلامت کلی مغز را نیز ارتقا می‌بخشد. پژوهشگران توصیه می‌کنند افراد برای بهبود عادت‌های خواب خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. اقداماتی نظیر داشتن برنامه منظم خواب، کاهش مصرف کافئین و الکل، پرهیز از نور آبی قبل از خواب و ایجاد محیطی آرام و تاریک در اتاق خواب می‌تواند به افزایش کیفیت و عمق خواب منجر شود.
اگرچه هنوز نیاز به پژوهش‌های بیشتری برای اثبات قطعی رابطه علّی میان خواب عمیق و پیشگیری از زوال عقل وجود دارد، شواهد فعلی به وضوح نشان می‌دهد که ارتقای کیفیت خواب نه تنها گامی مهم برای حفظ سلامت روان است، بلکه می‌تواند به عنوان یک راهکار پیشگیرانه مؤثر در برابر بیماری‌های اعصاب دوران پیری عمل کند./ پایان پیام
