آیا رفاقت با هوش مصنوعی ما را تنهاتر میکند؟
با رشد سریع هوش مصنوعی و ورود چتباتهای پیشرفته به زندگی روزمره، نوعی جدید از دوستیها شکل گرفته است. اما آیا این دوستان دیجیتال واقعاً میتوانند جایگزین روابط انسانی شوند یا تنها دامی برای تنهایی هستند؟

به گزارش شهریور؛ رشد سریع فناوری هوش مصنوعی، بهویژه مدلهای زبانی پیشرفته مانند «چت جیپیتی» و «جمنای»، نوعی جدید از دوستی به نام «دوستی مجازی» را به ارمغان آورده است. این چتباتها با توانایی برقراری مکالمات طبیعی، میتوانند بخشی از نیاز انسان به رفاقت و همصحبتی را برطرف کنند. بر خلاف دستیارهای دیجیتال قدیمی مثل «سیری» و «الکسا»، این نسل جدید برای گپ دوستانه، همدلی و حتی روابط عاطفی طراحی شدهاند.
این دوستان دیجیتال هیچگاه از بیتوجهی ناراحت نمیشوند و همیشه آمادهاند تا به شما پاسخ دهند. این ویژگی برای افرادی که احساس تنهایی میکنند یا درگیر روزمرگی هستند، جذاب به نظر میرسد. اما باید توجه داشت که این نوع دوستیها میتوانند وقت و انرژی را به خود اختصاص دهند که باید صرف روابط واقعی با خانواده و دوستان شود. همانطور که شبکههای اجتماعی انسان را در سطحی وسیع اما سطحی گرفتار کردهاند، چتباتها نیز میتوانند بهعنوان جایگزینی ناقص برای روابط عمیق انسانی عمل کنند.
تجربه نشان میدهد که این رفقای مجازی در همدلی ظاهری موفقاند، اما فاقد عناصری مانند طنز، تعارض و بداههگویی هستند که به مکالمات انسانی زندگی میبخشند. آنها همواره همراه و موافقاند، که اگرچه در نگاه اول خوشایند به نظر میرسد، اما در درازمدت این نوع رابطه بیروح و غیرقابل باور میشود.
با این حال، نمیتوان گفت که آینده اینجا متوقف میشود. همانطور که فناوری بارها مرزهای توانایی انسان را شکسته، احتمال دارد روزی عناصر شگفتی و ابتکار نیز به گفتوگوهای هوش مصنوعی افزوده شوند. تا آن زمان، دوستان مجازی میتوانند برای برخی افراد بهعنوان مُسکّنی موقت در برابر تنهایی عمل کنند، اما برای کسانی که بهدنبال عمق، چالش و رشد در روابط هستند، هنوز فاصلهای میان «آنچه میخواهیم» و «آنچه نیاز داریم» وجود دارد.
از سوی دیگر، گسترش این فناوریها سؤالات اخلاقی و اجتماعی جدیدی را نیز به وجود میآورد. اگر میلیونها نفر بهجای تلاش برای ساخت و حفظ روابط انسانی، به دوستان مجازی روی آورند، شکلگیری جامعهای سرد و پراکنده محتمل خواهد بود. در چنین جامعهای، همدلی و مسئولیت متقابل جای خود را به روابط شبیهسازیشده میدهد. بنابراین، هرچند این ابزارها میتوانند در کوتاهمدت یاریگر باشند، اما استفادهٔ آگاهانه و مرزبندیشده از آنها ضروری است تا دوستیهای دیجیتال مکمل و نه جایگزین کامل روابط انسانی باقی بمانند./ پایان پیام